Pstrąg tęczowy
Ryba z rodziny łososiowatych.
Pstrąg tęczowy posiada masywne ciało o niewielkim bocznym spłaszczeniu. W płetwie grzbietowej występują 3?4 twarde promienie, w odbytowej ? 3. Pstrągi tęczowe hodowane w stawach są krótsze i wyższe niż osobniki pochodzące ze środowiska naturalnego.
Bardzo charakterystyczne jest ubarwienie, zwłaszcza barwna, tęczowa smuga biegnąca wzdłuż boków ciała. Grzbiet jest szaroniebieski lub zielonkawy z licznymi małymi ciemnobrunatnymi lub czarnymi plamkami. Występują one również na płetwie grzbietowej, odbytowej i ogonowej. Rozsiane są także poniżej linii bocznej, co różni go od pstrąga potokowego. Boki i brzuch ? srebrzyste lub żółtozielone.
Dorasta do 80 cm długości i 7 kg wagi. Przeciętnie poławia się osobniki o długości 30?50 cm i wadze 0,3?2,0 kg.
Tarło odbywa od lutego do maja w płytkich potokach o żwirowatym dnie. U samców w okresie tarła dolna szczęka zakończona jest wyraźnym hakiem.
Pstrąg tęczowy nie jest przedstawicielem rodzimej fauny. Ze względu na szybki wzrost i mniejsze wymagania tlenowe od pstrąga potokowego został w 1881 r. sprowadzony z Kalifornii do Niemiec, a stamtąd rozprzestrzenił się w całej Europie.
W Polsce na stałe zaaklimatyzował się jedynie w południowej części kraju w Dłubni, Nidzicy, Pilicy i Szreniawie. Tylko tam odbywa rozród w środowisku naturalnym. W innych rzekach kraju, które są nim zarybione, zawsze po pewnym czasie znika spływając w dół rzeki. Charakterystyczne jest, że w naszych warunkach, podobnie jak i w swojej ojczyźnie, wytworzył formę wędrowną. Świadczy o tym fakt występowania pstrągów tęczowych na tarło do niektórych rzek przymorskich.
Występuje w rzekach, strumieniach oraz jeziorach o wodzie natlenionej. Stosunkowo dobrze wytrzymuje podwyższone temperatury (nawet do 25°C). Znosi również zanieczyszczenia wody w postaci zawiesiny organicznej. Z tych względów łatwy jest do hodowli w stawach, nawet razem z karpiami.
Pokarm osobników młodych to fauna bezkręgowa, starsze pstrągi odżywiają się wyłącznie rybami. W stawach, zbiornikach zaporowych i jeziorach, gdzie nie ma więcej żywności, rośnie szybko i już w 4 roku życia osiąga ciężar do 2 kg.
Pstrąga tęczowego łowimy na sztuczną muszkę lub na spinning, na przynęty takie same jak w przypadku połowu pstrąga potokowego. Szuka się go w wirach przy nurcie, w odcinkach rzek o szumiącym i rwącym prądzie wody, w jarach, przy zatopionych drzewach i korzeniach, pod krzakami i przy ujściu strumieni.
W maju najwłaściwszą porą połowu są wczesne poranki lub wczesny wieczór, w czerwcu ? poranek. W lecie pstrągi żerują słabiej, bardzo rzadko w czasie ciszy, upałów i pochmurnej, bezwietrznej pogody. Zachmurzone niebo przy lekkim wietrze, drobny deszcz z przebłyskami słońca, kiedy cienie chmur kładą się plamami na powierzchni lustra wody ? oto dobre warunki połowu. Pstrąg tęczowy walczy zacieklej od pstrąga potokowego, wielokrotnie wyskakując wysoko nad lustro wody w czasie holu.
Wymiar ochronny dla pstrąga tęczowego wynosi 30 cm, natomiast okres ochronny trwa od 1 marca do 31 maja. Limit dzienny ? 5 sztuk (łącznie z innymi pstrągami i lipieniem). Rekordowy pstrąg ważył 6,54 kg i mierzył 70 cm.
Znaczenie gospodarcze pstrąga tęczowego jest duże. Małe pstrągi zwane ?porcjowymi”, o ciężarze około 200 g, hodowane w gospodarstwach stawowych, stanowią cenny towar eksportowy. Mięso pstrąga tęczowego, chociaż jest delikatne i smaczne, ustępuje pstrągowi potokowemu. Posiada 67 ości międzymięśniowych nierozdwojonych, występujących tylko w przedniej części ciała. Łuski łatwo same wypadają, ryba nie sprawia więc kłopotu podczas skrobania.
Pstrąg źródlany (Salvelinus fontinalis). Ryba z rodziny łososiowatych.
W odróżnieniu od poprzednich pstrąg źródlany ma znacznie większą głowę o szerokiej paszczy ustawionej poziomo na końcu pyska. Płetwa ogonowa u młodych osobników ? silnie wcięta, u ryb starszych wcięcie jest mało widoczne i zakończenie ogona ma linię niemal pionową. Grzbiet pokryty jest nieregularną mozaiką, zachodzącą aż na płetwę grzbietową, boki usiane licznymi kolistymi, białymi plamkami. Wśród nich mniej liczne są plamki czarne i wiśniowoczerwone. Samiec w czasie tarła posiada brzuszną część ciała krwawo- ceglastą. Płetwy piersiowe, brzuszne, odbytowa i ogonowa obrzeżone są białą obwódką, za którą od strony wewnętrznej znajduje się czarny pasek. Płetwy parzyste i odbytowa ? czerwone, płetwy grzbietowa i ogonowa ? taśmowo nakrapiane ciemnymi plamami.
Dorasta do 60 cm długości i 3 kg wagi. Przeciętnie poławia się osobniki o długości 30?45 cm i wadze 0,5?1,0 kg.
Ojczyzną pstrąga źródlanego jest Ameryka. Do naszych wód został sztucznie wsiedlony w XIX wieku. Występuje nielicznie w potokach Polski Zachodniej. Bywa hodowany sztucznie w stawach.
Jest mniej wymagającym od pstrąga potokowego i może przebywać w cieplejszych wodach. Cechuje się dużą aktywnością. Żeruje przez całą dobę w nurcie rzeki, nie potrzebuje kryjówek w dnie i burtach cieku. Może więc bytować w uregulowanych i skanalizowanych potokach. Jego duża żarłoczność powoduje, że w tych samych warunkach wykazuje większe tempo wzrostu niż pstrąg potokowy. Żywi się w młodości skorupiakami, larwami owadów, mięczakami i robakami. Szybko przechodzi na pokarm rybny. Silnie występujący kanibalizm to jego ujemna cecha. Stanowi konkurencję dla rodzimej odmiany i skutecznie wypiera ją z żerowisk.
Tarło odbywa (zależnie od temperatury wody) od października do stycznia. Współbytując z pstrągiem potokowym, daje z nim niepłodne krzyżówki.
Jest cenioną rybą wędkarską. Łowi się go podobnie jak pozostałe pstrągi. Okres ochronny od 1 września do 31 stycznia, wymiar ochronny 30 cm, limit dzienny ? 5 sztuk (łącznie z innymi pstrągami i lipieniem). Rekordowy pstrąg źródlany mierzył 51 cm i ważył 2,1 kg.
Nie posiada znaczenia gospodarczego. Mięso jego o różowym zabarwieniu jest wyjątkowo delikatne i smaczne, prawie nie ustępuje pstrągowi potokowemu: Posiada około 60 nierozdwojonych ości międzymięśniowych, rozmieszczonych głównie w przedniej części ciała. Łuski są osadzone luźno i usuwa się je w trakcie skrobania.
